Stichting Oud Meppel
Voorzitter Herman Jansen van Stichting Oud Meppel heeft uit handen van Henk Boerwinkel een door hem gemaakte lino ontvangen.
Stichting Oud Meppel winnaar van de
Henk Boerwinkel Cultuurprijs
De Stichting Oud Meppel is de winnaar van de Henk Boerwinkel Cultuurprijs 2012. De prijs wordt donderdagavond 13 september tijdens het elfde Internationale Poppen- en Figurenfestival in Schouwburg Ogterop uitgereikt. De combinatie met het Poppenspelfestival is gezocht vanwege de tiende keer dat de lokale culturele prijs wordt uitgereikt en om het eerbetoon aan de befaamde poppenspeler en naamgever van de prijs Henk Boerwinkel te onderstrepen.
De eerste keer ging de prijs naar de Archeologische Vereniging die nauw verbonden is met de Stichting Oud Meppel. De stichting heeft als doel het wekken van belangstelling voor Meppels verleden en het behoud van overblijfselen daaruit. Het bestuur heeft dit enkele maanden geleden daadwerkelijk en voor velen zichtbaar in de praktijk gebracht. Ze tracht haar doelstellingen te verwezenlijken door onder andere onderzoek te verrichten naar het verleden van Meppel. Een dag na de brand die een van de oudste panden van de stad aan de Kruisstraat deels in de as legde, groef een delegatie van bestuursleden van Oud Meppel in de vormeloze hoop oude stenen om waardevolle elementen van het pand veilig te stellen.
Grachtenkwestie
Stichting Oud Meppel heeft in het verleden op de bres gestaan voor het cultureel erfgoed dat de stad rijk is. In de jaren zeventig ontstond de grachtenkwestie die de plaatselijke politiek hevig verdeelde. Stichting Oud Meppel organiseerde geen protestacties; dat liet ze aan de jonge druistige actiegroep De Grachtwacht over. Oud Meppel haalde wel meer dan 8.000 handtekeningen binnen. Deze werden overhandigd aan het toenmalige college van B en W onder leiding van burgemeester H. J. Eijsink. Bij die gelegenheid zei de eerbiedwaardige voorzitter van Oud Meppel, André Stahl, dat de stichting weliswaar geen actiegroep was, maar de bestuursleden en donateurs niettemin openlijk en voor iedereen hoorbaar blijk gaven van hun grote bezorgdheid over de toekomst van de waterrijke binnenstad. De grachten bleven open, mede door Oud Meppel.
Al vele jaren verschijnt het kwartaalblad 'Oud Meppel'. Het is een eer om erin te schrijven. Onverwachte en ongedachte episodes van de Meppeler geschiedenis komen in het blad aan bod. Serieuze lokaal-historische onderwerpen, maar ook meer triviale en verstrooiende thema's, bijvoorbeeld over de jeugdhonken in de jaren zestig. Zeer lezenswaardig.
De Stichting Oud Meppel is voor velen een baken in en een veilige haven aan de woeste zee van de lokale geschiedenis. De geschiedenis is een levend organisme, dat nooit stilstaat. Vrijwel dagelijks worden nieuw binnengekomen gegevens over de geschiedenis van Meppel gearchiveerd. Het fotoarchief is een rijk bezit voor de stad.
Bewaker
De Stichting is een actieve bewaker over wat Meppel nog aan waardevolle overblijfselen uit het verleden heeft. In overleg met de gemeente, bevriende andere stichtingen en particulieren bevordert Oud Meppel het behoud ervan. Ze waakte over de vaandels die jarenlang in de foyer van Ogterop hebben gehangen en nu een plaats hebben gevonden in de Meppeler Toren. Met de Stichting Joods Monument is samengewerkt aan informatiepanelen voor de Jodensteeg en recentelijk bij het terugbrengen op de historische locatie van enkele restanten van de afgebroken synagoge. Een ander project is het herstel van authentieke stegen in de stad. Bewustwording van het cultureel erfgoed vindt ieder jaar plaats tijdens de Monumentendag. De laatste jaren presenteert Oud Meppel op die dag een nieuwe historische wandelroute.
Het onder de aandacht brengen en levend houden van de Meppeler historie gebeurt sinds jaar en dag ook tijdens de drukbezochte dia-avonden. De jaarlijkse diavoorstellingen werden een begrip door de presentatie van Bertus Schut, die vanaf 1979 tot en met 2001 de voorstellingen samenstelde en van commentaar voorzag. Wiecher Ponne nam in 2002 met behulp van Jannes Punt de presentatie van de diavoorstellingen van Bertus Schut over. Sinds een jaar schrijft Wiecher Ponne wekelijks in de Meppeler Courant over beelden van vroeger en ook met deze serie stimuleert hij de interesse in de eigen geschiedenis op onovertroffen wijze. Dankzij reacties van lezers worden historische details toegevoegd aan bekende verhalen.
Kaalslag
De Stichting Oud Meppel is opgericht op 14 maart 1964. De aanleiding hiertoe was de kaalslag die Meppel na de oorlog onderging en de dreiging dat het oorspronkelijke karakter geheel zou verdwijnen. De Stichting wilde aanvankelijk vooral de aandacht vestigen op behoud en restauratie van oude panden in de stad.
Het eerste bestuur bestond uit: Ds. H. de Noo, voorzitter, R. Schut, secretaris, J. van Kampen, J.H. Boom, A.L.H. Stahl, J. Poortman, A. Hazelaar, J. Russchen.
Vanaf het begin bestond de wens een eigen onderkomen te verkrijgen. Daarbij dacht het bestuur aan het inrichten van een museum. De eerste activiteit was het aanvaarden van historisch materiaal daarvoor. Zowel het restaureren van oude gevels als het oprichten van een museum kwamen echter niet van de grond. Er waren te weinig financiële middelen voor. Subsidies waren niet te verkrijgen, ook niet van de gemeente. De tijd was er kennelijk nog niet rijp voor. Tot in de jaren negentig de stichting met hulp van Stichting Woonconcept en dankzij een eenmalige subsidie van de gemeente het prachtige Historisch Centrum aan de Sluisgracht in gebruik kon nemen. De stichting had eindelijk haar eigen onderkomen voor het vele archiefmateriaal en de andere rijk geschakeerde bezittingen.
Donateurs
Het aantal donateurs steeg zienderogen, nadat in 1979 het bestuur had besloten tot het uitgeven van een eigen blad. De grote promotor was Jan Nefkens, die 25 jaar eindredacteur was. Wiecher Ponne nam samen met Gerrit Reinink, Tine Oom – Van der Boom en Menny Bakker in 2004 de redactie van het blad over. Oud Meppel is ook uitgever van boeken en brochures.
Een ander facet van de vele werkzaamheden van Oud Meppel zijn de exposities, de eerste in 1979 in Reestoord 'Meppel op linnen en papier' en later bij Boekhandel Appelo, die vooral het werk waren van bestuurslid Heinke Nederlof.
Het aantal donateurs nam door deze activiteiten heel snel toe. Dat was gunstig voor de financiële toestand van de stichting. Daardoor kon zij zelfs financiële bijdragen verstrekken aan allerlei herstel- en restauratiewerkzaamheden van objecten in Meppel, zoals bijvoorbeeld de twee molens De Weert en De Vlijt en het sluisje in de Nijeveense Grift.
Tot slot wil het comité van de Henk Boerwinkel Cultuurprijs met het noemen van de voorzitters in het bijna 50-jarige bestaan van Stichting Oud Meppel alle andere bestuursleden, auteurs en andere vrijwilligers danken voor hun niet aflatende inzet voor de rijke historie van hun stad. De voorzitters waren achtereenvolgens: Ds. H. de Noo (1964 - 1969), A.L.H. Stahl (1969 - 1991, ere-voorzitter 1991 -1998), J. Zandbergen (1991 - 1994), H. van Houten (1994 - 2004) en H.H.M. Jansen (2004 - heden).